niedziela, 9 sierpnia 2009

Obraz Rejtan – Upadek Polski

Obraz Jana Matejki - Rejtan
Czas powstania obrazu: 1866
Typ obrazu: Olej na płótnie
Rozmiar obrazu: 282 × 487 cm
Miejsce przechowywania obrazu: Zamek Królewski w Warszawie


1. Kliknij w obraz aby powiększyć.
2. Zapisz obraz na dysku.
3. Dodaj obraz do programu Foto Obrazy
4. Zamów reprodukcje obrazu Jana Matejki

Obraz Rejtan – Upadek Polski

Rejtan – Upadek Polski – obraz Jana Matejki z 1866 przedstawiający protest Tadeusza Rejtana.

Układ rozbiorowy, na mocy którego Prusy, Rosja i Austria dokonały podziału części ziem polskich, zatwierdzony został przez zebrany na Zamku Warszawskim Sejm Rozbiorowy dnia 21 kwietnia 1773 Szczęsny Potocki, Adam Poniński i Franciszek Ksawery Branicki – zmierza do sali senatu dla złożenia upokarzającego podpisu. Zagrodził im drogę – rzucając się przed nimi na ziemię i rozdzierając szaty– poseł nowogródzki Tadeusz Rejtan, bezskutecznie próbując ich powstrzymać krzycząc: "Zabijcie mnie, ale nie zabijajcie ojczyzny!".

Reszta Polaków z królem Stanisławem Augustem, który wybiera "mniejsze zło", opuściwszy swój tron, stoi zamyślony i bezradny z zegarkiem w ręku, zbiła się ciasno w kącie sali. Ponad nimi, w loży, zasiadł ambasador rosyjski Nikołaj Repnin, do którego wdzięczy się Izabela Lubomirska. Nad całym przedstawieniem góruje portret carycy Katarzyny II. Sala zamkowa jest w stanie opłakanym: sztukaterie drzwi są pokruszone, kotary podarte, kinkiety potłuczone, świece wypalone, na posadzce poniewiera się stos rozrzuconych papierów i leży przewrócone krzesło. Upuszczony pieniążek – może judaszowy srebrnik z kieszeni Ponińskiego – balansuje złowrogo na krawędzi.

W 1867 r. na wystawie światowej w Paryżu Rejtan przynosi Matejce złoty medal. Kupił go wówczas cesarz Franciszek Józef I, a po 1918 r. rząd niepodległej Polski odkupił obraz i ofiarował do Zamku Królewskiego w Warszawie. Wywieziony na wschód w 1939 r. został przejęty przez Niemców, ewakuowany w 1944 r. odnaleziony we wsi Przesieka koło Jeleniej Góry w fatalnym stanie został odnowiony po trzyletnich staraniach konserwatorskich.

Obraz stał się inspiracją piosenki Jacka Kaczmarskiego pod tytułem Rejtan, czyli raport ambasadora.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz